Bilkent University Institutional Repository (BUIR)
Bilkent University Institutional Repository (BUIR), a service of Bilkent University Libraries, collects, preserves, and distributes the intellectual output of Bilkent University. Faculty, staff, and students are invited to deposit their research and scholarship. Departments, administrative units, programs, and centers are invited to use the Institutional Repository to distribute their working papers, technical reports, conference proceedings, and other research material. For assistance in depositing documents. For more information, please contact us.
Scholarly Publications
University Library
Bilkent Theses
Recent Submissions
Kıbrıs Barış Harekatı gazisi: Mehmet Sarban
(Bilkent University, 2024) Gökkaya, Burak; İlgi, Ceylin; Beçinli, Deniz; Aşcı, Sude; Tor, Yusuf Talha
Bu çalışmada, 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs Barış Harekâtı’na katılıp gazi unvanını almış Mehmet Sarban araştırılmıştır. Mehmet Sarban’ın harekât öncesi hayatı, askerlik dönemi ve harekât sonrası hayatı, araştırmanın ana ve alt başlıklarında önemli bir yer kaplamıştır. Bununla birlikte, çalışmada Mehmet Sarban’ın röportajını desteklemek ve oradan elde edilen verileri güçlendirmek adına Kıbrıs Barış Harekâtı hakkında yapılan araştırmalar sonucunda bulunan makalelerden bilgiler yer almıştır. Bu noktada, Kıbrıs Barış Harekâtı’nın evreleri; harekât öncesi Kıbrıs, harekât sırasında Kıbrıs ve harekât sonrası Kıbrıs olmak üzere üç ana başlıkta incelenmiştir.
Türkiye matbaacılık tarihi ve Sabah Ailesi’nin matbaacılık serüveni
(Bilkent University, 2024) Baştan, Abdulkadir; Özgenç, Selman Malik; Yıldız, Kaan; Sabah, Osman Arif; Çakar, Faik Burak
Bu çalışma matbaa sektörünün önemli değerlerinden olan Hanifi Murat Sabah ve Sabah Ailesi'nin bir ferdi olan Meral Çevik'in katkılarıyla matbaacılığın ortaya çıkışını, gelişimini ve Sabah Matbaası'nın günümüzdeki yerini içermektedir. Araştırmanın başlıca amacı Sabah Ailesi'nin matbaa serüvenini incelemek olup bunu Hanifi Murat Sabah'ın ve Meral Çevik'in tecrübeleri, anıları ve konu hakkındaki değerli bilgileriyle beraber detaylı bir şekilde incelenecektir. Matbaanın günümüz teknolojisiyle beraber geldiği konum, tarihi ve kültürel açıdan incelenecektir.
Identification and adaptive control of bipedal robot motion with artificial neural networks
(Bilkent University, 2024-07) Çatalbaş, Burak
Artificial Neural Networks (ANNs) is one of the most popular fields of machine learning thanks to the critical improvements in the last decade, including their applications in the field of robotics and control. The important usage of neural networks in robotics makes it possible for robots to act and interact similar to humans. In this manner, legged robots are important platforms to mimick human locomotion. However, there are significant difficulties to apply system identification and control schemes for these hybrid dynamical structures. With this purpose, this thesis focuses on using artificial neural network-based novel techniques on these problems, for reaching to an efficient walking ability for bipedal robot systems like their counterparts in the nature. In this thesis, our work to find and apply our novel techniques is mainly divided into two parts. In the first part, inspired by a class of activation functions frequently used in deep learning literature, we propose a novel activation function and investigate its performance in various segmentation and classification tasks by using different well-known datasets. In the second part of the thesis, biped robot locomotion is chosen as the main topic. Separate datasets are created for three experiment configurations. For 2D and 3D simulations, locomotion control, system identification and adaptive control are applied with neural networks for successful periodical walking with low errors, having approximations of robot models and preparing for the adaptive learning using both control and identification blocks, respectively. For 2D physical robot system, system identification is completed for a walking dataset generated with varying speed levels. For all cases, proposed novel activation function DELU (ExtendeD Exponential Linear Unit) and its tuned functions are tried together with other activation functions in comparison, to reach better performances.
Türkiye’de 1960 ve 2000 yılları arasında roket ve füze teknolojilerinin tarihi ve gelişimi
(Bilkent University, 2024) Özyıldırım, Emre; Ertaş, Sude; Karataş, Sude; Şahin, Selena; Okur, Öykü
Bu makale, 1960 ile 2000 yılları arasında Türkiye'de roket ve füze teknolojilerinin evrimini ve bu sürecin Türk savunma politikaları üzerindeki etkilerini derinlemesine inceler. Araştırma, bu dönemde Türkiye'nin jeopolitik pozisyonunun ve küresel teknolojik trendlerin, yerel savunma kapasitesinin şekillenmesinde nasıl belirleyici roller oynadığını ortaya koymaktadır. Makale kapsamında Türkiye'nin ilk yerli roket girişimleri olan ORDOT ve Bandırma Füze Kulübü’nün öncülük ettiği projelerden, TÜBİTAK SAGE, ROKETSAN, MKE gibi kurumlar aracılığıyla ileri roket teknolojilerine geçiş süreci detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Çalışma, bu teknolojik atılımların, Soğuk Savaş’ın stratejik dinamikleri ve sonraki bölgesel çatışma ortamlarında Türkiye'nin askeri ve stratejik yeteneklerini nasıl şekillendirdiğini analiz eder. Aynı zamanda, Türkiye’nin bu süreçte nasıl bir teknolojik bağımsızlık kazanma yolunda ilerlediği, milli güvenlik politikalarının bu yoldaki etkileri ve dış politikadaki stratejik manevraların teknoloji transferi ve yerlileşme çabaları üzerindeki yansımaları tartışılmaktadır. Bu tarihsel bakış açısı, Türkiye'nin uluslararası arenada nasıl bir pozisyon kazandığı ve savunma sanayiinde elde ettiği bağımsızlığın uzun vadeli sonuçlarını değerlendirirken, aynı zamanda gelecekteki savunama sanayi politikaları açısından analiz etmektedir.
Konya Erkek Lisesi'nin karma eğitime geçiş süreci
(Bilkent University, 2024) Takıt, Buse Özlem; Yücel, Ekin; Teceren, Elif; Yurtcu, Eray; Acar, Zeynep Sude
Araştırma konumuzun merkezi olan Konya Erkek Lisesi, günümüzdeki adıyla Konya Lisesi, 1889’da kurulduğundan beri hâlen eğitim vererek Türkiye Cumhuriyeti’ndeki en eski okullardan biridir. Araştırmamızın amacı ise Konya Lisesinin 1970’li yıllarda karma eğitime geçiş sürecini incelemek, bu süreçte kız öğrencilerin yaşadıklarını ve dönemin çerçevesinde Konya sakinlerinin karma eğitime yaklaşımını anlayabilmektir. Araştırmamız kapsamında röportaj yaptığımız Sevim Atlıhan ve Hasan Kalfazade Konya Lisesinde okumuş sınıf arkadaşlarıdır. Sevim Atlıhan, Konya Lisesi karma eğitime geçiş sürecindeyken yazdırılan kız öğrencilerden biridir. Yaptığımız röportajlar dönemin Konyasını ve Konya Lisesindeki atmosferi anlamamız yolunda başta gelen kaynaklarımız olmuşlardır.
Türkiye’de mobilyacılığın gelişimi Siteler ve Üçel Ağaç İşleri
(Bilkent University, 2024) Erdem, Ertuğrul Efe; Zorkol, Kadir Deniz; Doğan, Kerem Oktay; Erişen, Yağız
Bu çalışma, Türkiye’de mobilya sektörünün Osmanlı İmparatorluğu dönemininin ilk yıllarından günümüze kadar olan gelişimini incelemiştir. Bu çalışmada Türkiye mobilyacılığınının tarihsel gelişimi, Batılılaşma hareketlerinin etkisi, Erken Cumhuriyet döneminde gerçekleşen sanayileşme denemeleri ve yakın dönemdeki büyüme ele alınmaktadır. Türkiye ve Ankara’da Mobilyacılık hakkında genel bilgiler verilmesinin ardından bu süreçte 1960’lı yıllardan itibaren Ankara Siteler Sanayi Bölgesi’nin nasıl önemli bir mobilyacılık merkezi haline geldiğinden bahsedilmektedir. Ayrıca, Siteler’in karşılaştığı organizeleşme, teknolojik yetersizlik ve yetiştirilecek eleman eksikliği gibi kronik sorunlar tartışılıp bu sorunlara çözüm üretilmektedir. Son bölümde ise Üçel Ağaç İşleri örneğinin başarısı ve kurucusu Rüstem Topsakal’ın hayatı ele alınarak bölgede oynadığı önemli rol vurgulanmaktadır.
22 yıllık serüveni ile Türk eğlence programlarının unutulmazı: Beyaz Show
(Bilkent University, 2024) Ünalan, Esma Ceren; Bakır, Dicle; Fece, Öykü; Öztürk, Akif Emre
Türk televizyon dünyasında uzun yıllar izleyicilerin vazgeçilmezi olan eğlence programları, özellikle talk show formatında büyük ilgi görmüştür. Beyazıt Öztürk'ün sunduğu Beyaz Show, bu alanda öne çıkan programlardan biridir. Beyaz Show'un benzersiz tarzı ve izleyicileri üzerindeki etkisi, Türkiye'nin televizyon eğlencesinde bir dönüm noktasıdır. Makalede, Beyaz Show'un etkisiyle Türk eğlence programcılığının gelişimi ele alınmaktadır. Beyazıt Öztürk'ün kariyerindeki başarıları, programın toplumsal etkileri ve yaşanan değişiklikler anlatılmıştır. Makale, Türkiye'deki televizyon eğlencesinin gelişimini anlamak isteyenler için önemli bir başlangıç noktasıdır. Beyaz Show'un yıllarca süren başarısı, tartışma programının izleyiciyle derinlemesine iletişim kurma ve toplumsal sorunları eğlenceli bir şekilde ele alma yeteneğini göstermektedir.
Kuzey Irak'tan Türkiye'ye toplu Kürt göçleri ve sosyal, politik sonuçları
(Bilkent University, 2024) Aydoğan, Ayberk; Çelik, Ahmet Deha; Kerestecioğlu, Emir; Tepebaşı, Sena; Sevinç, Yusuf Ali
Bu makalede, 1988 ve 1991 yıllarında yaşanan Kürt Soykırımı sonucunda Irak'tan Türkiye'ye gerçekleşen toplu göçlerin siyasi, ekonomik ve sosyolojik etkileri ve sonuçları tartışılmıştır. Bu süreçte Türkiye'nin sınırlarını açma konusunda izlediği politikalar, uluslararası baskılar karşısında aldığı kararlar ve bu kararların uygulanma süreçleri incelenmiştir. Ayrıca, yabancı milletlerin Türkiye'ye ve göçmenlere karşı izlediği politikalar da detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu kapsamda, Türkiye'nin mültecilere yönelik tutumu, yerel halkla mülteciler arasındaki etkileşimler ve bu göçlerin Türk dış politikası ile güvenlik politikaları üzerindeki geniş kapsamlı etkileri değerlendirilmiştir. Ayrıca, bu göçlerin Türkiye'nin toplumsal yapısında ve kültürel dinamiklerinde yarattığı değişimler, demografik yapı üzerindeki etkileri ve ekonomik kaynakların dağılımı gibi konular da detaylı bir şekilde incelenmiştir. Bunlara ek olarak da yaşanan göçlerin hala Türkiye üzerindeki etkileri de incelenmiştir.
"Merkez üretir, taşra tüketir" algısını tersine çeviren edebiyat dergisi: mavi yeşil
(Bilkent University, 2024) Kökden, Ekin; Akhan, Melisa; Alagöz, Ayça; Bilgili, Yagmur; Oğuz, Betül
Mavi Yeşil dergisi, 2000 yılında Rize’de yayınlanmaya başlayan ve 24 yıldır yayın hayatına devam eden bir kültür, sanat ve edebiyat dergisidir. Hikâye, deneme ve şiir gibi birçok edebi metnin yayınlandığı dergide siyasi ve genel bilgiler içeren yazılara yer verilmemektedir. Rize’de kültürel bir etkinlik yaratma amacıyla yayınlanmaya başlanan Mavi Yeşil ile birçok yazar ve okura kaliteli edebi metinler sunulurken aynı zamanda özellikle genç yazarlara da edebiyat dünyasında var olmak için bir alan tanınmaktadır. Herhangi bir çevreyle dirsek temasında bulunmayı reddeden ve tarafsız duruşunu hiçbir zaman bozmayan Mavi Yeşil ekibi, derginin bu kadar uzun soluklu oluşunu okur ve yazarlarının samimi ilgilerine borçludur.
Pozantı'nın kentleşme süreci ve milli mücadeledeki rolü
(Bilkent University, 2024) Saran, Ece; Şahin, Baturay; Altuğ, Derin; Koç, Ahmet Kaan; Ekinci, Berke
Pozantı, Adana iline bağlı ve yıllar içerisinde pek çok medeniyetin konaklama yeri olması
bakımından tarihi açıdan önem taşıyan bir ilçedir. Konumu gereği yüzyıllardır bir konaklama
yeri teşkil etmesi sebebiyle Podandos, Paduvanda, Bozantı gibi farklı isimlerle anıldıktan sonra
Pozantı ismini almıştır. Pozantı hem kentleşme açısından uğradığı önemli değişiklikler hem de
Milli Mücadele döneminde Pozantı Kongresi'nin düzenlenmesine ev sahipliği yapmasından
dolayı kritik bir önem arz etmektedir. Cumhuriyet öncesi ve sonrası yaşadığı önemli değişimler
Pozantı şehrini araştırılmaya ve ziyaret edilmeye değer bir yer haline getirmiştir.