Türk Ticaret Kanunu kapsamında anonim şirketlerde sermayenin kaybı ve borca batıklık

Abstract

Ekonomik hayatta büyük öneme sahip olan anonim şirketler açısından pay sahiplerinin sınırlı sorumluluğu söz konusudur. Şirket alacaklılarının, şirket alacaklarından dolayı pay sahiplerinin kişisel malvarlığına başvurma imkanları bulunmamaktadır. Türk Ticaret Kanunu’nda anonim şirketin malvarlığının ve sermayesinin korunmasına yönelik çeşitli düzenlemeler bulunmaktadır. Tezimizin konusunu oluşturan TTK’nın 376. maddesi de bu düzenlemelerden bir tanesidir. TTK 376. madde ile sermaye kaybı ve borca batıklık durumunda alınması gereken tedbirler ve doğacak hukuki sonuçlar, kaybın oranına göre aşamalı olarak düzenlenmiştir. Buna göre sermaye ile kanuni yedek akçelerin toplamının yarısının kaybı halinde, yönetim kurulu genel kurulu toplantıya çağırmalıdır ve iyileştirici önlemleri sunmalıdır. Kaybın üçte iki oranında olması halinde ise genel kurulun sermayenin üçte biri ile yetinme veya sermayenin tamamlanmasına karar vermesi gerekmektedir, aksi halde şirket kendiliğinden sona erer. Borca batıklık halinde ise yönetim kurulu, bu durumu şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesine bildirmeli ve şirketin iflasını istemelidir. Tezimiz üç ana bölümden meydana gelmektedir. Tezimizin ilk bölümünde anonim şirketlerin mali yapısı, malvarlığı ve sermaye unsurları, malvarlığının ve sermayenin korunması ilkeleri incelenmiştir. İkinci bölümde sermayenin kaybı ve borca batıklık kavramları ve bunların nasıl tespit edileceği ele alınmıştır. Tezimizin üçüncü bölümünde ise sermaye kaybı ve borca batıklık durumunda alınması gereken önlemler, doğan hukuki sonuçlar ve yönetim kurulu üyelerinin sorumluluğu incelenmiştir.

The shareholders have limited liability in joint stock companies which have a great significance in the economic life. The creditors of the company do not have the opportunity to make claims on personal assets of the shareholders. There are various regulations in the Turkish Commercial Code regarding maintenance of the assets and capital of the joint stock companies. Article 376 of the TCC, which is the subject of this dissertation, is one of these regulations. With the article 376 of TCC, the measures that shall be taken and the legal consequences that will arise in case of capital loss and overindebtedness are regulated in a gradual manner in accordance with the proportion of the loss. In this context, in the event that half of the total of the capital and legal reserves are lost, the board of directors shall call the general assembly for a meeting and present remedial measures. In case loss is two thirds, the general assembly shall decide whether to settle with one third of the capital or to complete the capital, otherwise the company will dissolve automatically. In case of overindebtedness, the board of directors shall notify this to the commercial court of first instance where the headquarters of the company is located and claim the bankruptcy of the company. There are three main chapters in this dissertation. In the first chapter, the financial structure, assets and liabilities and capital of the joint stock company, the principles of the maintenance of assets and capital are examined. In the second chapter, the concepts and determinations of the capital loss and overindebtedness are analyzed. In the third chapter, the measures that shall be taken, the legal consequences that will arise and the liability of the board of directors in case of the capital loss and overindebtedness are examined.